top of page

      Na terenie dawnego cmentarza grzebalnego, przy kościele w Andrzejewie, znajdowała się dzwonnica drewniana i kostnica oraz zachowana do dzisiaj figura piaskowcowa Matki Boskiej z sygnaturą „T (Teodor) Skonieczny 1904” i słowami modlitwy: „Przez Święte Dziewictwo i Niepokalane Poczęcie Twoje o Najczystsza Maryo Panno Oczyść Serce i Duszę Moją Amen. 100 Dni Odpustu. Pius VI. 21 Listop. 1763 r.”

Andrzejewski cmentarz rzymskokatolicki figuruje w rejestrze zabytków pod numerem 294/87, a wytyczony został w 1852r., na planie zbliżonym do kwadratu, na powierzchni 3,84 ha. Murowane ogrodzenie wraz z bramą i furtą wykonano w czwartej ćwierci XIX wieku. Na terenie tym znajduje się zabytkowa, murowana kaplica (1884r) z fundacji Ludwiki ze Starzyńskich i Karola Przeździeckich oraz proboszcza parafii Andrzejewo Wincentego Godlewskiego, których to ciała złożono w piwnicy tejże kaplicy, w bogato zdobionych trumnach. Umiejscowiono tu również stary ołtarz, na którym niegdyś stało sześć, barokowych lichtarzy cynowych z osiemnastego wieku oraz cztery z pierwszej połowy wieku dziewiętnastego. Czy któryś przetrwał do dnia dzisiejszego, trudno powiedzieć. Prawdopodobnie większość z cennych elementów uposażenia została skradziona. Trumny fundatorów również nie umknęły uwadze rabusiów i były wielokrotnie dewastowane i plądrowane. 

Od dawna wymagają prac renowacyjno - konserwatorskich. Na terenie cmentarza znajduje się kilkadziesiąt nagrobków z drugiej połowy XIX w. i pierwszej połowy wieku XX. W samym rogu, niegdyś w odosobnieniu znajdują się groby tych co „umarli w butach”, czyli osób w pewien sposób napiętnowanych przez środowisko – samobójców. Do kategorii tej zaliczano również ludzi obłożonych klątwami, przestępców, żebraków... Spoczywają tam również nie znani żołnierze z okresu II wojny światowej. Pogrzebany jest tam między innymi sowiecki pilot, zestrzelony w okolicach Andrzejewa. Do niedawna grobem opiekowali się przypadkowi ludzie, dziś miejsce to zarasta krzewami.

Dawny cmentarz wojenny, na którym spoczywają ciała ok. 400 żołnierzy 18 Dywizji Piechoty, włączono w obręb cmentarza w roku 1973, w trzydziestą rocznicę zwycięstwa nad najeźdźcą hitlerowskim. Inicjatywę jego budowy podjęli rok wcześniej; szef sztabu 18 DP płk. dypl. Kazimierz Pluta-Czachowski oraz jego towarzysze broni i rodziny poległych. 

Znaczny wkład wniósł, były oficer łączności PAL, mjr. rez.  Władysław Wójcik. Projekt opracował Zygmunt Dziarmaga-Działyński (kierował  budową), przy współpracy Zdzisława Kuśnierewicza. W ogólnopolskim czynie społecznym wzięli udział żołnierze z jednostki w Komorowie, Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Andrzejewie, Zakłady Kamienia Budowlanego w Strzegomiu, Zakłady Radiowe im. Kasprzaka w Warszawie, Zakłady Produkcyjne Zjednoczonych Zespołów Gospodarczych z całego kraju oraz mieszkańcy Andrzejewa i okolicy.

bottom of page