Biblioteka - starodruki, "Orlicz", Bonda

Końcówka roku 2016, to doskonały powód do radości, dla miłośników książek. W pomieszczeniach, które zajmował Bank Spółdzielczy, znalazła swój „stały ląd” andrzejewska biblioteka.

Biblioteka, w swoich początkach, wcale nie miała na celu udostępniania księgozbiorów szerokiej masie ludzi. Celem bibliotek było gromadzenie ksiąg i traktowanie ich, jakby były materiałem kolekcjonerskim, nie dostępnym dla ogółu.

Bibliotekarstwo polskie, rozwinęło się dopiero po Wielkiej Wojnie, kiedy zaszła potrzeba kształcenia ludzi niepiśmiennych – analfabetów.

Początki bibliotekarstwa w Andrzejewie sięgają roku 1949. Najstarszy odnaleziony wpis do księgi inwentarzowej, znajduje się pod datą 18 grudnia 1949r. Wówczas, siedzibą biblioteki było pomieszczenie w Szkole Podstawowej, a funkcję bibliotekarki pełniła nauczycielka języka polskiego, Władysława Wdowiak. Zbiory biblioteczne były skromne – około 500 książek. Równie skromna była liczba czytelników – 26 osób.

W 1954r. biblioteką kierowała Zofia Kraszewska. Księgozbiór liczył wtedy ponad 2, 5 tysiąca pozycji.

Lata pięćdziesiąte to okres rozkwitu gminnych punktów bibliotecznych. Wzrastało też zapotrzebowanie na wykształcone kadry kierownicze.

Na przykładzie Politechniki Szczecińskiej:

W 1959r. nadzór nad biblioteką objęła Bogusława Pałęcka. Zawiązało się też kilka innych punktów bibliotecznych na terenie gminy. Między innymi w: Ołdakach - Polonii; Jabłonowie – Klaczach; Pieńkach – Żakach, Załuskach – Lipniewie. Wraz ze wzrostem pozycji książkowych, wzrosła tez ilość czytelników. Z końcem lat sześćdziesiątych było ich już ponad pięciuset.

Niestety andrzejewska biblioteka musiała zmienić lokalizację i przeniesiona została do prywatnego domu (p. Cimoch).

Po kilku latach, lokalizacja biblioteki znowu się zmienia. W roku 1970 księgozbiór został przewieziony na ulicę Pułtuską, do prywatnego lokalu, najętego od państwa Kotomskich. Funkcję bibliotekarzy pełnią panie Danuta Gwardiak i Krystyna Nowacka.

W roku 1975, na dziesięć lat, prace w bibliotece podejmuje Barbara Kończewska, a po niej bibliotekarką zostaje Elżbieta Sobotka.

W 1988r. biblioteka ponownie zostaje przeniesiona. Tym razem jej lokalizacja jest tak niefortunna, że choć dla chcącego nic trudnego, to jest dość daleko od centrum i nie każdemu po drodze. Skutkuje to spadkiem czytelnictwa. Dzisiaj budynek biblioteczny już nie istnieje, a na jego miejscu znajduje się boisko sportowe przy Gminnym Gimnazjum w Andrzejewie.

Po dziesięciu latach, zbiory biblioteczne znowu trzeba było pakować i przewozić w inne miejsce. Tym razem do lokalu przedszkolnego, znajdującego się przy Szkole Podstawowej w Andrzejewie. Bliskość szkoły spowodował wzrost liczby czytelników, ale głównie uczniów pobliskiej placówki szkolnej. Dorosłym czytelnikom, znowu było nie po drodze. Pieniądze na księgozbiór również były przez ówczesne władze samorządowe mocno okrojone, co skutkowało tym, że na niektóre pozycje po prostu nie wystarczało funduszy.

Po kilku latach lokalizacja biblioteki znowu się zmieniła. Tym razem, ponownie do budynku prywatnego, ale już w centrum miejscowości. Siedzibą biblioteki stał się lokal na pierwszym piętrze „Pawilonu”, który zakupił i wyremontował, a w latach późniejszych rozbudował, prywatny właściciel.

„- W czasie przeprowadzki ani jednego dnia biblioteka nie była zamknięta, czytelnicy przychodzili po książki nawet, gdy pakowaliśmy książki do worków - mówi Elżbieta Rostkowska, kierownik Biblioteki Publicznej Gminy Andrzejewo.

- Nowa lokalizacja jest znakomita dla dorosłych, dzieci muszą się jeszcze trochę przyzwyczaić. Generalnie w nowej siedzibie biblioteki czytelników jest jednak wyraźnie więcej. Od początku roku do końca lutego bibliotekę przynajmniej raz odwiedziło 171 czytelników, wśród nich jest 96 osób dorosłych. To o 30 proc. więcej niż rok temu.”

W tym miejscu, biblioteka również długo miejsca nie zagrzała. Tym razem przeprowadzka nastąpiła do sąsiedniego budynku, gdzie wcześniej mieścił się oddział Banku Spółdzielczego. W 2015r. lokal został wykupiony przez Gminę, a bank przeniósł swą siedzibę do nowo wybudowanego lokalu.

Sąsiedni budynek, to budynek, w którym mieści się Urząd Gminy Andrzejewo, więc zakup lokalu jest jak najbardziej zasadny. W maju 2016r. Instytut Książki informował o rozstrzygnięciu naboru wniosków do programu: „Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa’ Priorytet 2 „Infrastruktura Bibliotek 2016 – 2020”. Wniosek na „Poszerzenie oferty kulturalnej gminy Andrzejewo poprzez adaptację pomieszczeń budynku na Bibliotekę Gminną” poskutkował kwotą przyznanej dotacji: 713 340 zł.

Ze środków Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa lokal został wyremontowany i przystosowany do potrzeb bibliotecznych. Znalazło się też miejsce dla dzieci, na salę socjalną i salę widowiskową.

W ramach projektu „M@zowszanie”, biblioteka wyposażona została m.in. w pięć stanowisk komputerowych.

Ogłoszony został też nabór, na stanowisko bibliotekarza, co poskutkowało zatrudnieniem w bibliotece Magdy Dobkowskiej. Przy czym, kierowniczką biblioteki pozostaje do dzisiaj Elżbieta Rostkowska.

Na otwarcie nowej siedziby, zaproszono oprócz mieszkańców i przedstawicieli organizacji pozarządowych: Radnego Wojewódzkiego Mariana Krupińskiego, Starostę Ostrowskiego Zbigniewa Kamińskiego, Radnego Powiatu Józefa Polaka, Prezesa Banku Spółdzielczego w Ostrowi Mazowieckiej Bartosza Kublika, Wójtów z zaprzyjaźnionych Gmin, Dyrektorów Szkół, Dyrektorów i Kierowników Bibliotek Publicznych z terenu powiatu.

Po uroczystym przecięciu księgi i poświęceniu pomieszczeń przez ks. proboszcza, wypożyczono pierwszą książkę w nowej siedzibie. Najmłodszym czytelnikiem, który wypożyczył książkę został Witold Przychodzeń. Dalej miała miejsce część artystyczna, przygotowana przez Jolantę i Pawła Andruszkiewiczów.

Zapraszam więc, do korzystania z zasobów bibliotecznych. Warto dołączyć do grona ponad czterystu użytkowników biblioteki i skorzystać z oferty ponad 17,5 tysiąca pozycji książkowych.

Dzisiejsza biblioteka, to nie tylko miejsce, gdzie można wypożyczyć książkę, czy skorzystać z oferowanej prasy. Jak już wspomniałem jest to też miejsce, gdzie sympatycznie można spędzić czas i pogłębić swoją wiedze i wyobraźnię. Jest to też miejsce spotkań z kulturą i historią. Dowiodły tego, początki funkcjonowania „nowej” biblioteki.

Wystawa starodruków i kronik, to niesamowite spotkanie z minionymi wiekami. Wystawa zaprezentowała m.in. „Mszał Rzymski” z 1923r.; „Śpiewnik” z roku 1882; „Spisy parafian z lat 1747 – 1800”. Jednakże, najcenniejszym z eksponatów była „Kronika parafialna” z okresu 1515 – 1967r.

Zdjęcia z wystawy:

14 stycznia tego roku biblioteka była miejscem spotkania z „żołnierzami wyklętymi”. Z okazji 70 rocznicy mordu popełnionego przez Urząd Bezpieczeństwa w Ostrowi Mazowieckiej, na osobie Komendanta Powiatu Ostrów Maz. Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW), porucznika Jana Turowskiego „Orlicza”.

Po mszy i złożeniu kwiatów na grobie „Orlicza”, uczestnicy uroczystości udali się do biblioteki, na wykład mgr. Roberta Radzika. Z tej okazji zorganizowana została także wystawa zdjęć poświęcona „Orliczowi” i jego podkomendnym. Organizatorami wystawy byli: Biblioteka Publiczna Gminy Andrzejewo, Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce i Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych Okręg Łomża.

Fotorelacja poniżej:

Wydarzenia związane z obchodami 70 rocznicy śmierci por. Jana Turowskiego "Orlicza", relacjonowała również Telewizja Polska. (https://warszawa.tvp.pl/28626007/14012017)