Góra Grabarka

„Grabarka” to góra klasztorna na Podlasiu, niedaleko Siemiatycz. Góra jest szczególnie bliska wyznawcom prawosławia. Dla nich to miejsce, do którego pielgrzymują i które uważają za święte. Kompleks klasztorny na „Grabarce” stanowi monaster (klasztor) żeński i trzy, sąsiadujące ze sobą cerkwie. Poza tym jest tam także cmentarz i Dom Gościnny. Głowna świątynia pod wezwaniem „Przemienienia Pańskiego”, jest cerkwią parafialną i sanktuarium. Dlatego główne uroczystości parafialne mają miejsce w sierpniu, w Święto Przemienienia Pańskiego. Obchodzi się je na pamiątkę przeobrażenia Jezusa Chrystusa na górze Tabor.

Święta góra stała się popularna w 1710 roku, kiedy podczas trwającej epidemii cholery zasłynęła ze źródła wody leczniczej. W kronice parafialnej w Siemiatyczach odnotowano, że kilka tysięcy osób odzyskało wówczas zdrowie. Chorzy masowo szli z krzyżami w ręku, aby skorzystać z uzdrawiającej mocy wody. Krzyże pozostawiali na miejscu, na szczycie wzgórza. W podzięce za uratowane życie, wybudowali kapliczkę, która z czasem „rozrosła się” do rozmiarów cerkwi. Cerkiew spłonęła w roku 1990, a obecna odbudowana została i konsekrowana w 1998 r.

O początkach tego miejsca można poczytać na oficjalnej stronie (www.grabarka.pl):

XVIII. stulecie było dla Rzeczpospolitej czasem wyniszczających wojen ciągnących się już od połowy XVII wieku, od powstania Bohdana Chmielnickiego. Wrogie armie niejednokrotnie przemierzały Podlasie. Rabunki, porwania, samosądy, agresja i nienawiść były zjawiskiem powszechnym i niemal codziennym. Wraz z oddziałami żołnierzy nawiedziła tereny Podlasia klęska: fala morowego powietrza - efekt wojennych pożóg, głodu i wycieńczenia. Dotarła do wsi i miast położonych w sąsiedztwie Świętej Góry Grabarki- do Siemiatycz, Mielnika, Drohiczyna. Szczególnie obfite żniwo zebrała ona w okolicach Siemiatycz. Epidemia dotknęła tysiące mieszkańców. Wiele wsi całkowicie wyludniło się, a kto miał siłę, uciekał z zagrożonych terenów. Prawdopodobnie była to epidemia cholery. Dziesiątki nie pochowanych ciał leżały na ulicach- nie było komu oddać ich ziemi. Wtedy pewnemu starcowi z siemiatyckiej parafii zostało objawione we śnie, że ludzie mogą uchronić się przed epidemią tylko w jednym miejscu, na wzniesieniu położonym na uroczysku Suminszczyzna, które z czasem od nazwy pobliskiej wsi, zaczęto nazywać Grabarką. Na święte miejsce ludzie mieli podążać z krzyżem i modlitwą. Ci, którzy uwierzyli i zdołali tu dotrzeć, zostali uratowani. Z zapisków kroniki parafii siemiatyckiej i kroniki klasztornej dowiadujemy się, że na Świętej Górze zgromadziło się wówczas 10 tys. wiernych.

Monastyr żeński świętych Marty i Marii założony został w roku 1947. Od tamtej pory kobiety przejęły opiekę nad tym miejscem. Służą także, co oczywiste modlitwą:

Ostatecznie dekretem z 25.11.1947 r. właśnie na Świętej Górze Grabarce zostaje założony pierwszy po wojnie prawosławny żeński klasztor Śww. Marty i Marii. Decyzją władz kościelnych ihumenią (przełożoną) nowego klasztoru została siostra Maria (Komstadius). Wraz z nią pod koniec 1947 r. na Grabarkę przybyły dwie siostry: 77- letnia Julianna Lentjajewa i 52- letnia Teodozja Siergijewska. Od tej pory historia Świętej Góry nierozłącznie wiąże się z życiem i dziejami sióstr.

Pozostawiane przez pątników krzyże sprawiły, że „Grabarka” nazywana jest „Górą Tysiąca Krzyży”. To z racji tego, że ilość krucyfiksów, które tam pozostawiono, jest naprawdę imponująca. Z pewnością jest ich o wiele więcej niż tysiąc i ciągle przybywa. Są wśród nich zarówno krzyże prawosławne, jak i katolickie. Jedne z drewna, porcelany - niezbyt trwałe, inne z kamienia, albo stali. Bywają też złote łańcuszki, krzyżyki i medaliki. Wśród nich wizerunki Chrystusa, Matki Bożej, św. s. M. Faustyny Kowalskiej…

Ludzie przynoszą tu krzyże od 1710 r. Liczba nowych krzyży wzrasta szczególnie w okresie przed świętem Przemienienia, gdy na Świętą Górę docierają liczne pielgrzymki. Jednak prawie każdego dnia ktoś przybywa tu z modlitwą, pozostawiając swój krzyż. Pod widzialnymi krzyżami kryją się ludzkie, "życiowe krzyże": troski, radości, cierpienia, które pielgrzymi pozostawiając na Górze, oddają w ręce Bogu. Na licznych krzyżach widnieją imiona i intencje, z powodu których ustawiono krzyż.

Na wielu krzyżach widnieje napis: "SPASI I SOCHRANI", co znaczy: "Zbaw i zachowaj", oraz: "NIKA"- "Zwycięzca".

Góra „Grabarka” to miejsce ciche i spokojne, położone wśród podlaskich lasów. Jest też dostępne dla turystów, ale należy pamiętać, że jest to góra klasztorna i obowiązują tam pewne zasady zachowania, charakterystyczne dla takich miejsc. Przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę na odpowiednie odzienie. Zachęcam do odwiedzenia tego pięknego miejsca, zwłaszcza w czasie ładnej, sprzyjającej spacerom aury pogodowej.