Muzeum Katyńskie

    Pamięć o zbrodni dokonanej przez sowieckich zbrodniarzy na polskich jeńcach wojennych nadal jest żywa w narodzie. Od początku uzyskania jako takiej wolności, marzeniem kombatantów było utworzenie miejsca pamięci, które byłoby świadectwem prawdy o zamordowanych żołnierzach i policjantach. W rodzinach pomordowanych niczym relikwie przechowywano pamiątki po zamordowanych, a po odkryciu szczątków i przeprowadzeniu ekshumacji pojawiły się też dowody rzeczowe obrazujące bezwzględność sowieckiego aparatu terroru wobec Polaków. Początkowo pamiątki nieśmiało pokazywano publicznie w kościołach, domach parafialnych. Tego typu inicjatywy tępione były przez aparat władzy komunistycznej, ale organizatorzy mieli w sobie dość odwagi, aby walczyć o prawdę. Propaganda rządowa głosiła, że za mord odpowiedzialni są Niemcy, ale większość Polaków doskonale zdawała sobie sprawę z prawdy, o której nie wolno było głośno mówić. Jednocześnie szykanowano wdowy po polskich oficerach, policjantach, a ich dzieciom odmawiano solidnej edukacji. Dręczone rodziny zbliżyły się do siebie i dając sobie wzajemne wsparcie stworzyły pod koniec lat 80-tych zaczątek organizacji, która zarejestrowana została pod nazwą „Rodzina Katyńska”. Powstał też Niezależny Komitet Historyczny Badania Zbrodni Katyńskiej, który wraz z rodzinami zamordowanych dążył do utworzenia miejsca pamięci, w którym można by było zgromadzić pamiątki i pokazać je całemu światu. W 1990 r. na Uniwersytecie Warszawskim zapoczątkowano dyskusję na szeroką skalę o potrzebie utworzenia Muzeum Katyńskiego. Cegiełką dodaną do budowy była pierwsza większa wystawa, którą zorganizowano w kościele Świętego Krzyża w Warszawie. Później podobna ekspozycja zagościła w Muzeum Wojska Polskiego.

    Utworzenie Muzeum Katyńskiego zatwierdzone zostało w roku 1992 i miało być ono oddziałem Muzeum Wojska Polskiego. Mieścić się miało w warszawskim forcie „Sadyba” (Czerniakowskim). Pomimo braku środków finansowych, przy pomocy wojska udało się otworzyć placówkę muzealną. Stosowne uroczystości odbyły się 29. VI 1993 roku.

    Ilość eksponatów powiększyła się w latach 1994 – 1996 r., po ekshumacjach w Katyniu, Charkowie i Miednoje. Niestety brakowało pieniędzy i przestrzeni potrzebnej na godne zaprezentowanie zgromadzonych artefaktów.

    W roku 2010 ogłoszone zostały wyniki konkursu na „programowo-przestrzenną koncepcję Muzeum Katyńskiego, które ma powstać w budowli i otoczeniu kaponiery w Cytadeli Warszawskiej”.

     13. IV 2025 r. w Muzeum Katyńskim odbyły się kolejne obchody Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Muzeum prezentuje obecnie wystawę czasową pt. „Świadectwa zbrodni. Dokumenty wydobyte z masowych mogił w Miednoje, Charkowie i Katyniu ". Po złożeniu wieńców w Epitafium Katyńskim miało miejsce kuratorskie oprowadzenie po nowej wystawie i projekcja filmu „Portret Ojca”.

    To placówka, którą należy odwiedzić. To zbrodnia, o której zapomnieć nie wolno.